Tăng hiệu quả sử dụng thức ăn trong chăn nuôi gà nông hộ
12/02/2019
Ở gà thịt, có thể hiểu đơn giản là làm thế nào để gà ăn ít thức ăn nhưng tạo ra được nhiều thịt.
Hiệu quả sử dụng thức ăn FCE (Feed Conversion Efficiency) nghĩa là người chăn nuôi cần tiêu tốn bao nhiêu kg thức ăn để cho ra cho 01 kg tăng trọng lượng thịt hoặc 10 quả trứng hoặc 01 lít sữa,… FCE còn gọi là FCR (Feed Conversion Ratio, Feed Conversion Rate) là một hệ số (tỷ số, tỉ lệ) chuyển đổi thức ăn thành một đơn vị sản phẩm nào đó trong ngành chăn nuôi [i]. Ở gà thịt, có thể hiểu đơn giản là làm thế nào để gà ăn ít thức ăn nhưng tạo ra được nhiều thịt. FCR được tính theo công thức:
FCR = Tổng lượng thức ăn sử dụng (kg)/Tổng lượng thịt thu được (kg)
Theo một số nghiên cứu, tiêu tốn thức ăn cho 01 kg tăng trọng[ii] của một số gống gà như sau:
Thông thường, chi phí thức ăn chiếm khoảng 60-70% giá thành[iii]. Khảo sát sơ bộ tại một số hộ nuôi gà tại huyện Càng Long (tỉnh Trà Vinh), giống gà Nòi lai, thời gian nuôi khoảng 105-120 ngày, năm 2016: FCR ở khoảng 3,63 kg; năm 2017: FCR ở khoảng 3,53-3,78 kg, điều này cho thấy chi phí thức ăn cho 01 kg tăng trọng của các đàn gà nuôi tại vùng khảo sát rất cao (cao hơn các giống gà khác, xem bảng trên), từ đó góp phần đẩy chi phí chăn nuôi tăng lên, điều này vừa giảm lợi nhuận của người chăn nuôi, vừa giảm tính cạnh tranh về giá bán trên thị trường.
Lấy ví dụ đơn giản, nếu mỗi ngày lượng thức ăn hao phí cho một con gà tăng lên 5 g, thì sau 105 ngày người nuôi sẽ tốn thêm 525 g tương đương 5.880 đồng/1 con (tính theo giá 280.000 đồng/1 bao thức ăn 25 kg), số tiền bị thất thoát không đáng kể. Tuy nhiên, nếu hộ nuôi 1.000 con gà, số tiền sẽ lên đến 5.880.000 đồng, đây là số tiền không hề nhỏ với chăn nuôi nông hộ (thời gian nuôi 120 ngày thì số tiền sẽ là 6.720.000 đồng).
Các yếu tố ảnh hưởng đến hệ số FCR như: Giống, môi trường, chất lượng thức ăn, sức khỏe, dịch bệnh và phương thức quản lý của người chăn nuôi. Để giảm FCR phải có kế hoạch và chăm sóc nuôi dưỡng tốt, kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng tới tăng trọng, lượng thức ăn gà ăn vào, kiểm soát thất thoát thức ăn.
Cụ thể như: Cần kiểm soát quá trình ấp nở, nếu nhiệt độ cao giai đoạn sau của quá trình ấp sẽ ảnh hưởng đến khả năng tiêu hoá và hấp thu dinh dưỡng của gà sau này, (vấn đề này khó khả thi do hầu hết hộ đều mua gà con từ cơ sở ấp nở); Chăm sóc và nuôi dưỡng đúng kỹ thuật cũng là giải pháp để gà phát triển tốt, giảm FCR (thí dụ, cùng một lượng thức ăn, thay vì cho gà ăn một hoặc hai lần thì chia làm nhiều lần để gà ăn hết thức ăn, giảm thiểu tổn thất; bảo quản thức ăn không bị hư hỏng, sử dụng thức ăn phù hợp với lứa tuổi gà,…); Giảm tỷ lệ hao hụt gà trong quá trình nuôi - nhất là khi gà chết nhiều và chết càng gần thời điểm xuất bán, vì trước khi chết gà đã tiêu thụ một lượng thức ăn nhất định làm tăng FCR; Áp dụng quy trình chăn nuôi gà an toàn làm cho gà khỏe mạnh, ít (không bị bệnh) sẽ giảm FCR do gà hấp thụ thức ăn tốt, tăng trọng nhanh,… Ngoài ra, sử dụng giống gà giảm FCR hoặc bổ sung một số chế phẩm vào thức ăn cũng có thể có tác dụng làm giảm FCR.
Nuôi gà nông hộ
Cần lưu ý thêm, việc giảm FCR không phải lúc nào cũng làm tăng lợi nhuận cho người nuôi. Về cơ bản, nếu gà ít thức ăn hơn so với bình thường nhưng vẫn tăng trọng tốt thì chi phí đầu vào giảm, nhưng nếu chi phí thức ăn tăng lên mới có tác dụng làm giảm được FCR thì xem như không hiệu quả.
Nguồn tài liệu tham khảo, trích dẫn
×
![]()